ازمایش کلیه : هر چیزی که باید بدانید.تست‌های عملکرد کلیه روش‌های ساده‌ای هستند که از خون یا ادرار استفاده می‌کنند تا به شناسایی مشکلات کلیه کمک کنند. انواع مختلفی از آزمایشات عملکرد کلیه وجود دارند که جنبه‌های مختلفی از عملکرد کلیه را بررسی می‌کنند.
ازمایش کلیه: کراتین،البومین،اوره،نارسایی کلیه
یک ازمایش عملکرد کلیه ممکن است برای بررسی کند ببیند آیا کلیه‌ها محصولات زائد را با سرعت بیش از حد کندی فیلتر می‌کنند یا نه. نوع دیگر آزمایش ممکن است ببیند آیا کلیه‌ها پروتئین‌ها را به درون ادرار نشت می‌دهند یا نه.
پزشکی که فکر می‌کند ممکن است یک فرد در کلیه‌هایش مشکلی داشته باشد می‌تواند آزمایش کلیه را درخواست بدهد ولی آزمایش منظم می‌تواند برای تمام بزرگسالان مفید باشد.
همان‌طورکه بنیاد بین‌المللی کلیه اذعان می‌کند، 1 نفر از 3 بزرگسال در ایالات متحده در خطر بیماری کلیه قرار دارد و بسیاری از افراد مبتلا به فرم‌های زودرس بیماری هیچ علایمی ندارند. تشخیص و درمان به موقع قبل از این‌که بتواند آسیبی دائمی وارد کند مهم است.
در این مقاله، درباره‌ی آزمایش‌های عملکردی کلیه و نتایج آن یاد می‌گیرید.
بررسی اجمالی
ممکن است پزشک آزمایش‌های عملکرد کلیه را برای کمک به تشخیص مشکلات کلیوی توصیه کند.
آزمایش‌های عملکرد کلیه روی خون یا ادرار انجام شده و جنبه‌های مختلفی از عملکرد کلیه را می‌سنجند.
اغلب، پزشکان بیشتر از یک آزمایش را در یک زمان سفارش می‌دهند تا تصویر وسیع‌تری از کل عملکرد کلیه داشته باشند.
کلیه‌ها نقش مهمی در حفظ سلامتی بدن ایفا می‌کنند. کار اصلی آن‌ها فیلترکردن مواد زائد از خون و فرستادن آن‌ها از بدن به ادرار است.
آسیب کلیه می‌تواند مانع از فیلترینگ مناسب مواد زائد توسط کلیه شود و آن‌ها در بدن باقی می‌مانند و علایم خطرناکی ایجاد می‌کنند.
آزمایش منظم ممکن است به شناساییی مشکلاتی مانند بیماری کلیه در مراحل خیلی اولیه‌ی آن کمک کند و احتمال ممانعت از پیشرفت بیماری را به وجود می‌آورد.
ممکن است پزشکان آزمایشات دیگری را نیز سفارش بدهند تا اطلاعات بیش‌تری درباره‌ی کلیه به دست بیاورند مانند آزمایشات تصویربرداری یا بیوپسی.
انواع ازمایش کلیه
تست‌های ادرار
تست‌های ادرار ممکن است به نمونه‌ی کمی از ادرار یا کل ادراری نیاز داشته باشند که یک فرد در طول یک دوره‌ی 24 ساعته تولید می‌کند.
آنالیز ادرار
آنالیز ادرار یک تست گسترده است که به پزشکان کمک می کند مشکلات را شناسایی کرده یا تعیین کنند کدام تست را در آینده نیاز دارند. ممکن است آنالیز ادرار به شناسایی ذرات نامطلوب در ادرار کمک کنند مانند:
- خون، چرک، باکتری، قند، پروتئین.
اگر تست برای یک یا چند مورد از این ذرات مثبت بود، ممکن است مشکلاتی از این قبیل را نشان بدهد:
عفونت کلیه یا مثانه، بیماری کلیوی، سنگ کلیه و دیابت.
تست‌های میکروآلبومینوری و نسبت آلبومین به کراتین
این دو تست به میزان کمی ادرار نیاز دارند. آن‌ها هر دو به شناسایی سطح آلبومین در ادرار کمک می‌کنند.
آلبومین پروتئین مهم خون است. اگر کلیه‌ها آلبومین را بیش از حد به ادرار فیلتر کنند، ممکن است نشانه‌ی این باشد که کارشان را به درستی انجام نمی‌دهند.
میزان آلبومین ادراری 30 میلی‌گرم بر گرم (mg/g) یا کم‌تر از آن نرمال است. هر مقداری بالاتر از این ممکن است نشانه‌ی بیماری کلیه باشد.
میکروآلبومینوری تست خیلی حساس‌تری است که می‌تواند حتی مقادیر کم پروتئین را در ادرار شناسایی کند.
افرادی که در خطر بالاتری برای بیماری‌های کلیوی قرار دارند ممکن است به انجام تست میکروآلبومینوری نیاز داشته باشند حتی اگر سایر تست‌های پروتئین ادرار آن‌ها منفی بوده باشد.
تست پاکسازی کراتین
تست پاکسازی کراتین آزمایش خون و ادرار است. این تست شامل جمع‌آوری کل پروتئین کراتین ادرار یک فرد در طی 24 ساعت و همچنین گرفتن مقدار کمی نمونه‌ی خون می‌شود.
کراتین محصول زائد بدن است که به طور طبیعی طی مصرف روزانه‌ی ماهیچه‌ها تولید می‌شود.
پزشکان مقدار کراتین نمونه‌ی ادرار را با سطوح کراتین خون مقایسه می‌کنند. این مقایسه نشان می‌دهد که چقدر از مواد زائد توسط کلیه‌ها فیلتر می‌شوند که ممکن است شاخص سلامتی کلی آن‌ها باشد.
تست‌های خون
در مورد آزمایشات خون، پزشک یا پرستار سوزن را به درون بازوی فرد فرو می‌برند تا نمونه‌ی کمی از خون را بگیرند. ممکن است فرد آماده‌سازی سریع داشته باشد یا اول صبح تست را انجام بدهد.
تست کراتین سرم
سطوح بالای کراتین سرم می‌تواند نشان‌بدهنده‌ی مشکلی در کلیه‌ها باشد.
سطوح کراتین سرمی که خیلی بالا باشند ممکن است نشانه‌ی این باشد که کلیه‌ها در انجام کارشان مشکل دارند. پزشکان نیز تست کراتین سرم را به عنوان بخشی از تست پاکسازی کراتین سفارش می‌دهند.
بنیاد بین‌المللی کلیه اذعان می‌کند که سطوح کراتین سرم بالای 2/1 برای زنان و 4/1 برای مردان ممکن است نشانه‌ی اولیه‌ی این باشد که کلیه‌ها آن‌طورکه باید عمل نمی‌کنند. ممکن است این اعداد بعدها با پیشرفت بیمرای کلیه افزایش پیدا کنند.
پزشکان نیز باید سرعت فیلتراسیون گلومرولی (GFR) فرد را با استفاده از این تست محاسبه کنند تا تشخیص آن‌ها را تأیید کرده یا تست‌های بیش‌تری برای سفارش داده و نتایج آن‌ها را بررسی کنند.
تست GFR نتایج آزمایش کراتین سرم را فراهم می‌کند و آن‌ها را با چند فاکتور دیگر مانند سن، جنسیت و نژاد منطبق می‌سازد. مقدار GFR معمولی 60 یا بالاتر است. GFR در حدود 60 یا کم‌تر از آن نشانه‌ی مشکلات کلیوی است.
تست خون اوره نیتروژن
تست خون اوره نیتروژن (BUN) سایر محصولات زائد خون مانند نیتروژن اوره را بررسی می‌کند.ازمایش کلیه
نیتروژن اوره مانند پروتئین‌ها از هضم موادغذایی منشأ می‌گیرد و سطوح بالای آن ممکن است نشانه‌ی این باشد که کلیه این محصولات زائد را به طور موثری فیلتر نمی‌کند.
سطح BUN عادی بین 7 و 20 میلی‌گرم در دسی‌لیتر است. سطوح بالاتر می‌توانند نشانه‌ی شرایطی باشند که کلیه تحت تأثیر آن‌ها قرار دارد.
همان‌طورکه گفته شد، چیزهای زیادی می‌توانند روی سطح BUN تأثیر بگذارند مانند داروها و آنتی‌بیوتیک‌ها. یک رژیم‌غذایی که پروتئین بالایی دارد نیز ممکن است این سطوح را تحت تأثیر قرار بدهد.
پزشکان معمولاً این نتایج را با نتایج تست کراتین مقایسه می‌کنند تا درک بهتری از این‌که کلیه چطور این مواد زائد را به خوبی فیلتر می‌کند داشته باشند.
تست‌های تصویربرداری
تست‌های تصویربرداری ممکن است به پزشکان کمک کنند تا هر نوع تغییر فیزیکی را در کلیه‌ها شناسایی کنند مانند آسیب‌ها یا سنگ‌های کلیه.
اولتراسوندها
تست‌های اولتراسوند از طول‌موج‌های بی‌خطر برای تصویربرداری استفاده می‌کنند. پزشکان ممکن است اولتراسوند را برای مشاهده‌ی تغییرات شکل یا موقعیت کلیه‌ها سفارش بدهند. آن‌ها ممکن است اولتراسوند را برای بررسی تومورها یا انسدادهایی مانند سنگ‌های کلیه درخواست کنند.
CT اسکن
CT اسکن از یک سری از تصاویر اشعه‌ی ایکس برای ایجاد یک تصویر سه‌بعدی عمیق از کلیه‌ها استفاده می‌کند. این تست ممکن است به شناسایی هر گونه تغییر ساختاری یا بدشکلی کلیه کمک کند.
گاهی‌اوقات برای اسکن باید یک رنگ را به فرد تزریق کرد که می‌تواند برای افرادی که ممکن است بیماری کلیوی داشته باشند مشکل‌زا شود.
بیوپسی
یک آزمایشگاه می‌تواند نمونه‌ی بافت کلیه را بررسی کند.
تکنیسین آزمایشگاه می‌تواند نمونه‌ی بافت کلیه را آزمایش کند.
در برخی از موارد، پزشکان ممکن است مایل به انجام بیوپسی کلیه باشند. این فرایندی است که شامل ورود یک سوزن کوچک به کلیه برای برداشتن بافت کلیه می‌شود. پزشک بافت را برای آزمایش به آزمایشگاه می‌فرستد.
ممکن است پزشکان زمانی بیوپسی را سفارش بدهند که آن‌ها نیاز به شناسایی بیماری خاصی داشته باشند و بخواهند ببیند بیماری چطور می‌تواند به خوبی به درمان پاسخ بدهد.
نتایج
نتایج مثبت چند تست نشانه‌ی این است که مشکلی در کلیه‌ها وجود دارد.
نتایج هر یک از این تست‌ها به پزشکان کمک می‌کند تا تصویر بهتری از سلامت کلی کلیه‌ی فرد داشته باشد. تست‌ها نیز می‌توانند مارکرهای بیماری کلیه را شناسایی و درخواست تست‌های بیشتر را توجیه کنند.
وقتی پزشکان متوجه می‌شوند که مشکلی در کلیه‌ها وجود دارد، برای تشخیص کامل مشکل و توسعه‌ی یک طرح درمانی کار خواهند کرد.
بسیاری از شرایط احتمالی می‌توانند منجر به دست‌رفتن عملکرد کلیه شوند. تشخیص کامل کلید شناسایی درمان صحیح برای هر مورد است.
کاستن
تست‌های عملکرد کلیه بخش حیاتی تشخیص و درمان بیماری‌هایی هستند که کلیه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهند. حتی اگر یک فرد هنوز علایمی ندارد، برخی از مردم ممکن است به انجام منظم آزمایش نیاز داشته باشند.
موسسه‌ی بین‌المللی دیابت و بیماری‌های دستگاه گوارشی و کلیه توصیه کرد که مردمی که در خطر بالاتری برای بیماری‌های کلیوی قرار دارند آزمایشات عملکرد کلیه را به طور منظم دریافت کنند. افراد در معرض خطر بالا شامل افراد زیر هستند:
- فشار خون بالا، دیابت، بیماری قلبی، سابقه‌ی خانوادگی بیماری کلیوی یا نارسایی کلیه.
آزمایشات منظم عملکرد کلیه می‌توانند به شناسایی زودهنگام مشکلات کلیه‌ها کمک کنند آن‌هم موقعی که به ظاهر بهترین شرایط را دارد.
با پیروی از برنامه‌ی درمانی، مردم می‌تواند به پیشگیری از پیشرفت بیماری کمک کنند. همکاری مستقیم با پزشک بهترین راه برای نظارت و مدیریت هر یک از علایم آسیب کلیه و مشکلات تحت آن است.ازمایش کلیه